Eylemlerinizi Bilinçli Mi Yapıyorsunuz?

Photo by Esther Wilhelmsson on Unsplash

Her eylem bir bilinç doğrultusunda mı gerçekleşir?

Sizce bilinç nedir? İçimizden gelerek, kendi hür irademizle yaptıklarımızın ana kaynağı nedir? Bu yazımda bilinç ve irade üzerine bazı sorular soruyor olacağım. Cevabını net bilemediğim bu konular üzerine fikirlerinizi paylaşmanızdan memnuniyet duyarım..

Anlık verdiğimiz kararlar sizce bir bilinç doğrultusunda mı gerçekleşiyor? Örneğin, yılllardır araba veya bisiklet süren bir kişi ya da yıllardır futbol, tenis gibi branşlarda spor yapan sporcular hızlı karar vermesi gereken durumlarda eylemlerini bir bilinç doğrultusunda yapıyor olabilirler mi?

Yukarıda saydığım bu kişiler işlerinde profesyonel oldukları için verdikleri kararları çoğu zaman hiç düşünmeden gerçekleştirirler. Yani bir nevi programlanmış robot gibiler. Herkesin de tanıdığı en iyi futbolculardan olan Messi ve Ronaldo, veya yarış pilotları, profesyonel askerler, tüm bu saydığım kişiler anlık verecekleri kararlarda düşünmek için fazla zaman harcamazlar. Yaptıkları en basit haliyle tecrübelerinin etkisidir diyebiliriz.

Genelde beynimizin en iyi yaptığı şey, en az farkına vardığımız şeydir. Marvin Minsky, The Society of Mind

Yürümek, yemek yemek, yazı yazmak ya da bir tepsi ile çay götürmek.. Günlük hayatımızda birçok iş yapıyoruz ve tüm bunları bilinç dışı gerçekleştiriyoruz. Bir kahvehanede tepsiyle dans edercesine çay getiren çaycı bunu otomatik bir sistem ile yapar. Peki bu otomatik sistem nedir?..

Otomatik gerçekleşen eylemlerin kaynağını bir bilince, hafızaya veya tecrübe gibi kavramlara bağlıyabiliriz. Fakat bunlardan hangisi buna sebep oluyor? Açıkçası bilinç dediğimiz kavramı da net bir şekilde bilemiyoruz. Bilinç ruhen mi yoksa maddesel bir algı mıdır? Hafıza ve bilinç kavramlarının paralelliği nedir? Sizce hafızası olmayanın bir bilinci olabilir mi?

Normal uyku yaşayamayan bazı kişiler, sürekli uykusunda konuşur ve rüya görür. Belki buna neden olan korkular veya başka etkenlerdir, bilmiyorum ama normal uyuyan bir insan ile uykuda konuşan bir insanın farkı nedir? Bilinç altımızın rüyalara etkisi var mıdır sizce?

...

Bilinç Nedir?

Bilinç kavramı bana göre yaşıyor olduğunu bilmektir. Peki ya kendimi yaşıyor sanıyorsam!

Bilinç bana göre yaşıyor olduğunu bilmektir, ki bunu da duyularımızla kavrarız. Tatma, görme, koklama gibi. Fakat bilinç ise bize bu duyuları ve duyguları hissedebilmeyi sağlıyor. Bu iki yaklaşımı kabul edince de sanki bir paradoks oluşuyor. Bilincin bize duyguları hissedebilmeyi sağladığını düşünürsek ve bu yüzden rüyada gördüklerimizi de bazen gerçekmiş gibi algılamak bilincin uykudayken de açık olmasına bir kanıt olabilir.

Günlük uğraşlarımız, eylemlerimiz, yaşanılan olaylar, hatıralar rüyalarımıza yansıyabilir. Kimi zaman ise rüyalar bilinç altımızı ortaya döker..

Lucid Rüya?

Yazıyı uzatmadan kısaca bir konuyu daha belirtmek istiyorum. Lucidci dediğimiz kişiler rüyalarını isteklerine göre yani bilinçli bir şekilde yönlendirebiliyorlar. Bunu yapabilmek için rüyada olduğumuzu farketmemiz, bilincin açık olması gerekir. Bizi lucidcilerden ayıran etken nedir, neden bizim bilincimiz uykudayken kapalıymış gibi davranıyor?

Bilincin altında bir bilinç..

Atomlarda Bilinç Var mı?

Trilyonlarca ölü atom bir araya gelerek insanı veya diğer canlıları oluşturuyor. Ölü bir şeyden canlı oluşuyor, ilginç değil mi? Ayrıca bu oluşan canlının bir bilinci oluyor. Bilinci veya zekası olmayan bu atomlar bilimsel kanunlara nasıl uyacağını nereden bilebiliyorlar? Bir düzene girip nesneleri ve canlıları oluşturuyorlar, fakat ne bir akılları ne de bir bilinçleri vardır. Belki de vardır, o zaman akıl atomun neresinde saklı diye bir soru çıkıyor.

Bilinç somut bir şey mi yoksa soyut mu?

Karıncalar hakkında çok güzel bir örnek vardır, daha doğrusu araştırma yapılmış. Tek bir karıncanın aptal sıfatında olduğu söylenir. Yani tek başına bir işin ucundan tutamaz diyebiliriz. Lakin karınca kolonisi haline geldiklerinde kaos yerine ortaya bir iş düzeni çıkıyor. Yüzlerce karınca toprağın altında yolunu şaşırmadan devam edebiliyor. Bunu sağlayan akıl nasıl oluşuyor?

Bir diğer örnek ise başı kesilen tavukların hala hayatta kalıp yürüyebilmeleri. Bu vakanın da bilinçle veya beyinle alakası olabilir.

...

Son

Uç noktaları düşünecek olursak, yakın gelecekte makinelere de yapay zeka teknolojisi kullanılarak bilinç verilebilir. Zaten günümüzde kendi kendine öğrenebilen robotlar, bir zaman sonra insandan farksız varlıklara dönüşebilirler. Bizden üstün olmalarını engelleyen tek şey düşünce yapılarının olmayışı ve enerji verimlilikleridir.